ANTALYA’DA CIVA ZEHİRLENMESİ
29 Ekim 2007
Ya da “Antalya’da civa zehirlenmesi ve Tycho Brahe”
Saman içinde kalbur bulunan evvel bir zamanda,
harikalar diyarına varan Alis nam küçük kız , (bakınız “Alis Harikalar Diyarında” kitabi) rast geldiği kediye sual edip, “burada ne denlu
kimesnelerle teşrik-i mesai etmektesüz (birlikte
çalışırsınız) ?” dedikte, kedidur, “valla şu cenahta
Mart tavşanı bu cenehta ise DELİ
ŞAPKACI vardır. İstediğinle teşrik-i mesai eyleyesun,
lakin ikisi dahi tecennun etmiş (cinnet getirmiş)
delidur” eyittikte (dedikte), Alis’dir, “zatımın
muradı tecennun etmişlerle hiç ilişkimiz olmasındır”
dedikte, kedidir, ” Lakin bunun mümkünü yoktur, zira
burada deli olmayan kimse yoktur; bendeniz, şapkacı,
hatta bilhassa zat-ı aliniz bile deli sayılırsınız”,
deyüp Alis’imizi bozum etmiş, Alis ise,”zatım ney içün
deli sayılmaktaymışız bakalım?” diye
sordukta, kedidir, “deli değil isen burada ne amel
(iş) eylersin ?” diye sualine
sual yetiştirip, Alis’imizi şaşkınlığa uğratmış idi.
19 uncu yüzyılda ülkemizdeki fes kalıpçılarının hepten
deli sanılması, ve de Avrupa’daki şapkacılara dahi
“deli şapkacı” (“mad hatter”) denmesinin nedenin şapka
kalıplamakta kullanılan civa nitrat içeren buharın yol
açtığı civa zehirlenmesi olduğu neden sonra
anlaşılmış, heyhat bu cehalet ise kimbilir kaç fes
kalıpçisinin canına okumuştur bilinmez.
Dört sene önce, Antalya sancağımızın tıp
fakültesinden, Dr.Koyun nam müellif, üç adet etfalın
(çocuğun) bu devirde olur mu demeyin, civa
zehirlenmesinden helak olduğunu Evropa Etfal
mecmuasında (Eurepean Journal of Pediatrics)
neşretmesinin “lahavle” kat sayısını da varın siz
hesap edin.
Civa zehirlenmesinin klinik belirtileri olan, kas
titremeleri, istemsiz el kol hareketleri, görme ve
konuşma bozukluklarıyla müterafik bir hale duçar olan ünlü
gök bilimci Tycho Brahe öğrenciliği sırasında bir
düello sırasında burnunu yitirmiş, yerine bakırdan bir
burun taktırmış idi.
“Yine yaprakların rüzgarların peşi sıra gittiği” şu
Ekim ayının göğünde hava kararır kararmaz
güney-güneybatı yönüne bakarsanız, dünyamızdan giderek
uzaklaşan Jüpiter gezegenimizi görür de şaşar
kalırsınız.
Gece 11:00’den sonra ise muhteşem Merih (Mars),
yirmiiki ayar altın renginde doğu yönünden yükselmeye
başlar, gece boyunca önce taa tepelere kadar çıkıp biz
olümlüleri yukarlardan kolaçan eder, sabaha karşı da
yorulmuş olarak batı yönünde ufkun altına bir saklanır
ki, insanda ısırılmadık parmak komaz. Kendi
elcağızımızla Merih gezegeninden çok lahmacuna benzeyen
görüntüsünü ilişikte hizmetinize sunmuşuzdur ki bu iyiliğimiz de
unutulmaya.
Aynı Tycho Brahe, 11 Kasım 1572 yılında Cassiopeia
burcunda bir yıldızın büyük bir görkemle patladığını
gözlemiş, bu patlamayı ve çıkan toz dumanı tam bir yıl
izlemiştir ki bu olay gözlenen ilk nötron yıldızı
oluşumudur. Bu toz duman, yalanım varsa nimet çarpsin,
bakmasını bilene hala görünmektedir ki, fakir bu SN1572
görüntüsünü de sevabımıza göndermekteyiz.
SN 1572
(ASTRONOMI ATLASINDA SN 1572)
Hz. İsa’ni doğumundan1601 yıl geçtiğinde bi gece Tycho
Brahe’nin fena halde idrar haceti gelmiş olup,
katıldığı keyif cemaatini terk etmekten hicap edup
helaya gitmekten imtina ettiği takdirde, idrarını
tutmakla mesanesini çatlatup mevt-i abyaz ( ani ölüm)
olduğu rivayet olunursa da seneler sonrası yapılan
teşrihte Tycho’nu tüm uzuvlarında çok yüksek düzeyde
cıva bulunduğu tesbit edilmiştir.
“Mecnunum Leyla’mı gördüm
Bir kerece baktı geçti
Ne sordum ne de söyledi
Kaşlarını yıktı geçti”
“Soramadım bir çift sözü
AY mıydı GÜN müydü yüzü
Sandım ki ZÜHRE yıldızı
Şavki beni yaktı geçti”
“Ateşinden duramadım
Ben bu sırra eremedim
Seher vakti göremedim
YILDIZ gibi aktı geçti
“Bilmem hangi BURÇ YILDIZI
Bu dertler yareler bizi
Gamze okun bazı bazı
Yar sineme çaktı geçti”
“İzzeti der ne hikmet iş
Uyur iken gördüm bir düş
Zülüflerin kemend etmiş
Yar boynuma taktı geçti”
EN BÜYÜK BAYRAMIMIZ KUTLU, gözleriniz ise hep yükseklerde
olsun.
Hakir-i pür taksir
Timur
Timur Sümer 